Կովկասի ինստիտուտի տնօրեն, քաղաքագետ Ալեքսանդր Իսկանդարյանը Armenia Today-ի «Խոսում ենք գլխավորի մասին» հաղորդաշարի եթերում մեկնաբանել է Իրանի դիրքորոշումը տարածաշրջանում վերջին իրադարձությունների, ինչպես նաև Հարավային Կովկասում ռուս-թուրքական փոխգործակցության վերաբերյալ:
Փորձագետն ընդգծել է, որ Հայաստանի և Ադրբեջանի սահմանին տեղի ունեցած վերջին իրադարձությունները բոլորովին չեն համապատասխանում Իրանի շահերին: Նրա խոսքով՝ Թեհրանն այժմ զբաղեցնում է արտակարգ զսպված դիրքորոշում և փորձում է կողմնորոշվել, թե ինչպես իրեն կպահի նոր ստատուս քվոյի պարագայում:
Իսկանդարյանը նշել է, որ տարածաշրջանի հին կարգը «մահացել է», իսկ նորը դեռ չի ծնվել, բայց նոր ստատուս քվոն պետք է ստեղծվի, և այն վերաբերում է ոչ միայն Հայաստանի, Ադրբեջանի, Արցախի և Ռուսաստանի փոխհարաբերություններին, այլև տարածաշրջանում Իրանի տեղին, որն, ըստ նրա, չի լինի այնպիսին, ինչպիսին եղել է:
«Հայկական պետությունների և Իրանի միջև 140 և 40 կմ երկարությամբ սահմանը աշխարհաքաղաքական տարբեր ձևաչափեր են։ Հորադիզում սահման ունենալն ու Կապանում սահման ունենալը շատ տարբեր բաներ են, և դա փոփոխությունների է տանելու, բայց այդ գործընթացը գնում է», – ասաց նա։
Փորձագետը մեկնաբանել է նաև Մոսկվայի և Թուրքիայի համագործակցությունը մեր տարածաշրջանում՝ այն համարելով մրցակցային համագործակցություն և նշելով, որ այդ ձևակերպումը հաճախ օգտագործվում է ռուս քաղաքագետների կողմից Անկարայի և Ռուսաստանի հարաբերությունների առնչությամբ: «Այսինքն՝ Ռուսաստանն ու Թուրքիան ընդհանուր շահեր ունեն, միմյանց նկատմամբ շատ քիչ վստահություն կա, իսկ մյուս կողմից կա մրցակցություն։ Թե՛ մեկը, թե՛ մյուսը միաժամանակ աշխատում են, այդ թվում՝ այստեղ», – ասաց նա։
Իսկանդարյանի խոսքով՝ հայ-ադրբեջանական սահմանին տիրող իրավիճակի վերաբերյալ Ռուսաստանին պետք է, որ շփման գծում հանգիստ լինի, որպեսզի այնտեղ ռիսկեր չլինեն:
«Դա, իհարկե, համընկնում է Հայաստանի դիրքորոշման հետ, բայց ահա թե որտեղ է անցնելու սահմանը, Ռուսաստանին, ընդհանուր առմամբ, միևնույն է։ Ով է վերահսկելու Սև լիճը կամ Շուռնուխը՝ Հայաստանի Հանրապետությունը, ղարաբաղցիները կամ ադրբեջանցիները՝ Ռուսաստանին, միևնույն է, նրանց մտահոգում է, որ այդ սահմանը լինի կանխատեսելի և հանգիստ», – ասաց փորձագետը՝ այդ առումով նշելով Մոսկվայի և Երևանի շահերի ոչ լիարժեք համընկնումը։
«Իհարկե, Ռուսաստանը լավ կզգա իրեն, եթե չլինեին Հայաստանի և Ադրբեջանի միջև մշտապես առաջացող խնդիրներ, որոնց մասին փոխանցվում են ՌԴ – ի միջոցով, քանի որ ադրբեջանցիների հետ ուղղակի փոխգործակցության այլ ճանապարհ Հայաստանը չունի», – նշեց քաղաքագետը: