ՀԱՊԿ-ի գագաթաժողովի ժամանակ ՀՀ վարչապետ Նիկոլ Փաշինյանի հնչեցրած քննադատությունը պայմանավորված էր Հայաստանի և ընդհանրապես ՀԱՊԿ-ի տարածքում ստեղծված իրավիճակի գնահատականով։
Այս մասին Armenia Today-ի թղթակցի հետ զրույցում ասել է ռուս քաղաքագետ, իրավաբանական գիտությունների թեկնածու, հատուկ ծառայությունների հետ աշխատանքի փորձագետ Սերգեյ Կարնաուխովը։ Նրա խոսքով՝ անցած գագաթնաժողովն անսպասելի էր Ռուսաստանի փորձագիտական հանրության համար, որը սովոր է այն բանին, որ հետխորհրդային տարածքների կոլեկտիվ կազմակերպությունների նման գագաթաժողովները, որպես կանոն, արարողակարգային, նույնիսկ ծիսական բնույթ էին կրում:
«Հիմա մենք տեսանք, որ գագաթաժողովը շատ բանով քաղաքական-փիլիսոփայական էր, որովհետև այնտեղ հնչեցին և՛ Ռուսաստանի, և՛ Բելառուսի նախագահների, և՛ Հայաստանի վարչապետի գնահատականները, որոնք բավականին խորն էին, աշխարհայացքային, և որոնք, առաջին հերթին, վերաիմաստավորում են ներկա իրավիճակը, և երկրորդ՝ բոլորովին այլ հորիզոններ են ցույց տալիս մեր տարածաշրջանի համար», – նշեց նա։
Կարնաուխովն ընդգծեց գագաթնաժողովի թեզիսային բազայի վրա հատուկ ուշադրություն դարձնելու անհրաժեշտությունը:
«Այնտեղ կարելի է տեսնել ներկա իրավիճակի գնահատականը, ինչպես նաև գտնել հստակ մեխանիզմ, որը կարելի է ծառայեցնել ամենացավոտ ուղղությամբ մեր երկրների ինտեգրմանը, այսինքն՝ անվտանգության ճարտարապետության միասնական համակարգի ձևավորմանը։ Ցավոք, ո՛չ տնտեսական, ո՛չ մշակութային ոլորտում, այլ հենց անվտանգությունն է այժմ մեր գլխավոր պահանջը, առանց որի, փաստորեն, մեր երկրների զարգացման ոչ մի խաղաղ ոլորտ չենք կարող կառուցել», – նշել է Կարնաուխովը։
Մեկնաբանելով գագաթնաժողովում Փաշինյանի կոշտ հռետորաբանությունը և Հայաստանի ներքաղաքական ճգնաժամի հետ դրա կապի հնարավորությունը՝ փորձագետը նշել է, որ չէր արձանագրի Հայաստանի ճգնաժամը, առավել ևս՝ քաղաքական:
Նրա խոսքով՝ Փաշինյանը, հանդիսանալով ՀԱՊԿ ղեկավարի պաշտոնակատար, այդ պաշտոնում հայտնվել է բարդագույն իրադարձությունների, այդ թվում՝ Ղազախստանում պետական հեղաշրջման փորձի ժամանակ։ Կարնաուխովը նշել է, որ Հայաստանի վարչապետը, որպես հատուկ ծառայությունների աշխատանքի մասնագետ չհանդիսացող մարդ, առաջին անգամ չէ, որ բախվել է լուրջ տեղեկատվության հոսքին, որին ստիպված են եղել արձագանքել: Փորձագետի խոսքով՝ Հայաստանի վարչապետը «որպես երիտասարդ քաղաքական գործիչ այժմ սովորում է»։
«Այն, որ նա հիմա կոշտ էր արձագանքում և խոսում էր միջազգային կազմակերպությունների աշխատանքներում ՀԱՊԿ-ի մասնակիցների միասնական ճակատ ձևավորելու անհրաժեշտության մասին, դա հենց դրանց թվում էր։ Կարծում եմ, որ նա՝ սեղմելով ատամները, հասկանում է, որ պետք է մտածել Հայաստանի ապագայի մասին, ուստի կոշտ հռետորաբանությունը նրա կողմից պայմանավորված էր այն իրավիճակի գնահատականով, որը ստեղծվել է Հայաստանի շուրջ և, ընդհանուր առմամբ, ՀԱՊԿ-ի երկրների տարածքում», – ընդգծել է փորձագետը:
«Նրա ելույթում ես տեսա հույսի մռայլ և փխրուն նշաններ, որ իր օրոք կարող են ի հայտ գալ նոր քաղաքականության առողջ ծիլերը, որը կարող է Հայաստանին բերել նրան, որ նա ոտքի կանգնի, այլ ոչ թե ցատկի Թուրքիայի և սաբանջիստների (ինչպես ես եմ անվանում թուրքական Սաբանջի համալսարանի շրջանավարտներին) առաջ, որոնք չգիտես ինչու Փաշինյանի շուրջն են»,-ընդգծել է Կարնաուխովը։
Խոսելով ՀԱՊԿ-ում բարեփոխումների մասին՝ փորձագետը նշել է, որ ամեն ինչ այժմ կախված է կազմակերպության անդամ երկրներից, քանի որ ՀԱՊԿ-ն առաջին անգամ իրեն ցույց տվեց Ղազախստանում, փրկեց, ըստ նրա, այդ երկիրը՝ կանխելով պետական հեղաշրջման փորձը։ Փորձագետի խոսքով՝ Ղազախստանում արտաքին ներխուժման խնդիր կար, որը գործիք էր ներքին ուժերի ձեռքում, որոնք փորձում էին հեղաշրջում իրականացնել և տապալել Տոկաևին:
«ՀԱՊԿ-ն ուժային ճանապարհով մեկ օրվա ընթացքում լուծել է այդ խնդիրը։ Ուստի բոլորի համար ակնհայտ դարձավ, որ արտաքին գործոնի կողմից հսկայական ճնշման պայմաններում կարելի է հենվել միայն ՀԱՊԿ-ի վրա։ Դրա համար էլ վստահություն կա, որ բարեփոխում կլինի, և երկրները հենվելու են այդ գործիքի վրա՝ որպես միակի, որը կարող է ապահովել ՀԱՊԿ անդամ պետությունների անվտանգությունն ու գոյատևումը։ Ի դեպ, ես հույս ունեմ, որ ՀԱՊԿ – ն առաջիկայում կընդլայնվի», – նշել է Կարնաուխովը։