«Ջինը լամպից բաց են թողել»: Այսպես Արցախի նախագահի հատուկ հանձնարարությունների գծով խորհրդական և ներկայացուցիչ, հանրապետության նախկին ԱԳ նախարար Դավիթ Բաբայանը Armenia Today-ին մեկնաբանեց ՌԴ ԱԳՆ ներկայացուցիչ Մարիա Զախարովայի այն հայտարարությունը, թե Լաչինի միջանցքում ստեղծված իրավիճակը արդյունք է Հայաստանի կողմից Արցախը Ադրբեջանի կազմում ճանաչելու, ինչպես նաև «Russia Today»-ի որոշումը՝ այս ճանաչումից հետո հանրապետությունում «Sputnik» ռադիոկայանի հեռարձակումը դադարեցնելու մասին։
«Հարցը պետք է դիտարկել երկու հարթության մեջ: Առաջինն այն է, որ Հայաստանի ղեկավարությունը հայտարարել է, որ ճանաչում է Ադրբեջանի տարածքային ամբողջականությունը Արցախի հետ միասին, և, իհարկե, սա սարսափելի, աղաղակող հայտարարություն է։ Արցախը հրապարակավ արձագանքել է, որ դա անընդունելի է։ Հայաստանի ոչ մի իշխանություն երբևէ չի ճանաչել Արցախը որպես Ադրբեջանի մաս: Սա, բնականաբար, իր ազդեցությունն է թողնում: Տեսնո՞ւմ եք, որոշ երկրներ արդեն օգտագործում են դա որոշակի քայլեր արդարացնելու համար»,- ընդգծեց Բաբայանը։
Միաժամանակ արցախցի պաշտոնյան նշել է, որ անկախ ամեն ինչից, իհարկե, Ռուսաստանը հատուկ պատասխանատվություն է կրում հակամարտության գոտում, քանի որ նա 2020 թվականի համաձայնագրի երաշխավորն է։
«Եվ այս հայտարարության համաձայն՝ Ռուսաստանը պետք է լինի խաղաղության, կայունության, ինչպես նաև Բերձորի կամ Լաչինի միջանցքով մարդկանց ու ապրանքների ազատ անցկացման երաշխավորը, սա փաստ է։ Ուստի նույնիսկ այս ոչ կոռեկտ, աղաղակող հայտարարությունը Արցախի հետ միասին Ադրբեջանի տարածքային ամբողջականության ճանաչման վերաբերյալ նշանակություն չունի»,- ասաց Արցախի նախկին արտգործնախարարը։
Բաբայանը կարևորեց այն փաստը, որ Արցախի պաշտոնական ճանաչումը Ադրբեջանի կազմում երբեք թղթի վրա չլինի։ «Եթե դա տեղի ունենա, ապա կառաջանա ազգային խայտառակություն և, ըստ էության, կսկսվի հայ ժողովրդի և հայկական պետության արդեն իսկական քայքայման գործընթացը»,- զգուշացրեց նա։
Արցախի նախագահ Արայիկ Հարությունյանի հրաժարականի վերաբերյալ Բաբայանը նշեց, որ գործընթացը դեռ ավարտված չէ։ «Մենք պետք է այնպես անենք, որ Արցախի նոր ղեկավար ընտրվի, նա ունենա համապատասխան մասնագիտական, բարոյական և մարդկային որակներ և կարողանա թիմում աշխատել, քանի որ այժմ շատ կարևոր է նորմալ հայրենասեր պրոֆեսիոնալ թիմ հավաքագրել։ Առանց դրա անհնար կլինի փրկել Արցախը»,- կարծում է արցախցի քաղաքական գործիչը։
Բաբայանը «ժողովրդի համախմբված մոտեցումն» անվանեց Ասկերանի բնակիչների խոչընդոտումը Բաքվի կողմից Աղդամի ճանապարհով Ստեփանակերտ ուղարկվող մարդասիրական բեռների մուտքին։ «Մենք մտադիր չենք Բաքվից որևէ բան ընդունել։ Բերձորի միջանցքը հատուկ իրավական կարգավիճակ ունի, և Աղդամի ճանապարհը որևէ կերպ կապված չէ դրա հետ։ Դրա գործունեությունը չպետք է կապել այլ ճանապարհի հետ»,- եզրափակել է արցախցի պաշտոնյան։
Մեկնաբանելով Լաչինի միջանցքի անցակետում ադրբեջանցիների կողմից երեք արցախցի ուսանողների առևանգումը, Զախարովան Լաչինի միջանցքում տիրող իրավիճակը կապել էր Երևանի կողմից Արցախը Ադրբեջանի կազմում ճանաչելու հետ։ Լաչինի միջանցքում ստեղծված իրավիճակը Հայաստանի կողմից Լեռնային Ղարաբաղը որպես Ադրբեջանի մաս ճանաչելու արդյունք էր, պարզաբանեց նա օգոստոսի 31-ին կայացած ճեպազրույցում։
Նույն օրը «Russia Today»-ը բացատրել է «Sputnik» ռադիոյի հեռարձակման դադարեցումը Ղարաբաղում Մոսկվայի և Բաքվի միջև հարաբերությունները չփչացնելու ցանկությամբ՝ Հայաստանի կողմից Լեռնային Ղարաբաղը Ադրբեջանի կազմում ճանաչելուց հետո։
Մայիսի 22-ին Հայաստանի վարչապետ Նիկոլ Փաշինյանը հայտարարեց Արցախի հետ Ադրբեջանի տարածքային ամբողջականության ճանաչման մասին։ «86,6 հազար քառ. կմ-ն ներառում է Լեռնային Ղարաբաղը, բայց միևնույն ժամանակ մենք ասում ենք, որ Լեռնային Ղարաբաղի հայերի իրավունքների և անվտանգության հարցը պետք է քննարկվի Ստեփանակերտ-Բաքու ձևաչափով»,- ասել է վարչապետը ԶԼՄ-ների ներկայացուցիչների համար հրավիրված ասուլիսում։
Ավելի վաղ Ռեյկյավիկում Եվրոպայի խորհրդի գագաթնաժողովում Փաշինյանը հայտարարել էր, որ Հայաստանը ճանաչելու է Ադրբեջանի 86,6 հազար քառակուսի կիլոմետր տարածքը, իսկ Ադրբեջանը ճանաչում է Հայաստանի տարածքը 29,8 հազար քառակուսի կիլոմետրը: Փաշինյանը հավելեց, որ դա հաստատվել է մայիսի 14-ին Բրյուսելում Ալիեւի հետ հանդիպմանը։
