Դժվար է բանակցել տրանսպորտային հաղորդակցությունների ապաշրջափակման շուրջ, երբ Հայաստանի և Ադրբեջանի սահմանին զինված բախումներ են տեղի ունենում և մարդիկ են զոհվում, TACC-ին ասել է ՌԴ փոխվարչապետ Ալեքսեյ Օվերչուկը։
«Բոլորը հասկանում են, որ Ադրբեջանի և Հայաստանի միջև խաղաղությունն այլընտրանք չունի, և խաղաղության հասնելու լավագույն միջոցը մարդկանց համար խաղաղ փոխգործակցության հնարավորություն բացելն է, ընդհանուր ճանապարհ կառուցելը, որով մարդիկ և ապրանքները կերթևեկեն, կսկսվի առևտուր և կամաց-կամաց կվերանան հին դժգոհությունները»,- ասել է նա։
Օվերչուկն այս հարցում ամենամեծ խնդիրն է համարում «վստահությունը»։ «Դրա պատճառով է, որ բանակցությունները դանդաղ են ընթանում։ Ի վերջո, ճանապարհով կգնան հասարակ մարդիկ՝ ադրբեջանցիներ, հայեր, այլ երկրների քաղաքացիներ։ Ինչպե՞ս են նրանք փոխազդելու միմյանց հետ սահմանը հատելիս, ինչպե՞ս է ապահովվելու նրանց անվտանգությունը այլ պետության տարածքով շարժվելիս։
Օվերչուկի խոսքով, այսօր սա է այն հիմնական հարցը, որի պատասխանն իրենք փնտրում են, որպեսզի վստահ լինեն, որ «այլ երկրի տարածքում այդ մարդկանց հետ ոչ մի վատ բան չի պատահի»։
«Եվ իհարկե, բոլորիս վրա ազդում է այն, ինչ հիմա կատարվում է սահմանին։ Շատ ավելի հեշտ կլիներ լուծումներ գտնել, եթե կրակոցները դադարեցվեին։ Ուստի կողմերը դադարներ են անում, ներգրավում են փորձագետներ, ցանկացած առաջարկ և որոշում ենթարկում են շատ մանրակրկիտ և ստուգված վերլուծության, որպեսզի ամեն ինչ իսկապես աշխատի այնպես, ինչպես պետք է լիներ այն երկրների միջև, որոնք, հուսանք, թեւակոխում են հարաբերությունների նոր խաղաղ փուլ»,- հավելեց նա։
Օվերչուկը նշել է, որ փաստաթղթի նախագիծը կազմվել և գրեթե ամբողջությամբ համաձայնեցվել է Հայաստանի, Ադրբեջանի և Ռուսաստանի փոխվարչապետների մակարդակով։
«Թեև հիմնական հարցի շուրջ, թե ինչպես են շարքային ադրբեջանցիներն ու հայերը փոխազդում սահմանը հատելիս, այնուամենայնիվ, պետք է աշխատել։ Իհարկե, այսօր շատ բան կարելի է անել՝ հենվելով տեղեկատվական տեխնոլոգիաների վրա, և այդպիսի լուծումներ կան, բայց դրանք, թերևս, ակնհայտ և հաջողությամբ կիրառվել են աշխարհի այլ ծայրերում, երբ սկսում ես դրանք վերլուծել, այնքան էլ չեն համապատասխանում մեր իրավիճակին»,- նա շեշտեց։
Հայաստանի համար այս երկաթուղու բացումն առանցքային նշանակություն ունի այս երկրի ապաշրջափակման առումով
Հայաստանը շատ արագ զարգացող տնտեսություն է, որի զարգացումը խոչընդոտում է վերին Լարսի՝ միակ սահմանային անցակետի՝ Ռուսաստանի հետ իր կապն ապահովող փակ ուղով, ասել է ՌԴ փոխվարչապետը։
«Հայաստանի ղեկավարությունը ձգտում է հնարավորինս արագ ապաշրջափակել իրեն։ Սիմետրիկ մտահոգություն ունի նաև Ադրբեջանի ղեկավարությունը, որը նույնպես ձգտում է որքան հնարավոր է շուտ ուղիղ և հարմարավետ տրանսպորտային կապեր ստանալ իր երկրի արևմտյան շրջանների և Նախիջևանի միջև»,- ասել է նա։
Օվերչուկը պարզաբանել է, որ երկաթգիծը գնալու է դեպի Իրան և Թուրքիա, ինչը այն կդարձնի Եվրասիայի կարևորագույն տրանսպորտային ուղիներից մեկը։ «Բայց, իհարկե, հանուն փաստաթղթի ստորագրման արագության, ոչ ոք երկրորդ տեղում չի դնի մարդկանց և ապրանքների անվտանգությունը, որոնք շարժվելու են այս ճանապարհով։ Սա շատ կարևոր կետ է, որը դեռ չի պատասխանում այն հարցին, թե երբ է լինելու ապաշրջափակումը»,- ընդգծեց նա։
Ե՞րբ է նախատեսվում Ռուսաստանի, Հայաստանի և Ադրբեջանի փոխվարչապետների մակարդակով աշխատանքային խմբի հաջորդ հանդիպումը
Օվերչուկը նշել է, որ չնայած երեք երկրների փոխվարչապետերը միասին աշխատել են գրեթե երկուսուկես տարի, այնուամենայնիվ, հանդիպումների հստակ ժամանակացույցի պրակտիկան չի ձևավորվել։ «Միևնույն ժամանակ, չպետք է կարծել, որ մեր աշխատանքը հանդիպումից հանդիպում է գնում, իսկ հանդիպումների միջև մենք զբաղված ենք այլ ընթացիկ գործերով։ Իրականում դա այդպես չէ, այս աշխատանքն իրականացվում է գրեթե ամեն օր»,- եզրափակել է նա։
Հունիսի 14-ին Հայաստանի վարչապետ Նիկոլ Փաշինյանը Օվերչուկի հետ քննարկել է Հայաստանի, Ռուսաստանի և Ադրբեջանի փոխվարչապետների՝ Հարավային Կովկասում հաղորդակցությունների ապաշրջափակման աշխատանքի արդյունքները։ Զրուցակիցներն անդրադարձել են տարածաշրջանում երկաթուղային հաղորդակցության վերականգնմանը, կողմերի ինքնիշխանության ու իրավասության հիման վրա սահմանային ու մաքսային հսկողությանը։