2024 թվականը հարուստ էր մարզական իրադարձություններով, որոնցում հայ մարզիկները ցույց տվեցին իրենց լավագույն արդյունքները։ Ամառային Օլիմպիական խաղերում, աշխարհի ու Եվրոպայի առաջնություններում, ինչպես նաև բազմաթիվ այլ մրցաշարերում նրանք հպարտորեն բարձր պահեցին Հայաստանի դրոշը։ Մարզաշխարհի անցնող տարվա լավագույն 20 ձեռքբերումները մեր ընտրանիում են։
1. Արթուր Ալեքսանյանը դարձավ Օլիմպիական խաղերի արծաթե մեդալակիր
Հայ հունահռոմեական ոճի ըմբիշ Արթուր Ալեքսանյանը (97 կգ) դարձավ Օլիմպիական խաղերի արծաթե մեդալակիր։ Եզրափակչում նա 1։4 հաշվով պարտվեց իրանցի մարզիկ Մոհամադհադի Սարավիին։ Ավելի ուշ նա հայտարարեց եզրափակիչ խաղի արդյունքների բողոքարկման արդյունքում փոփոխության հնարավորության մասին։ Ալեքսանյանն այս տարի դարձել է նաև Եվրոպայի յոթակի չեմպիոն։
2. Վարազդատ Լալայանը դարձավ Օլիմպիական խաղերի արծաթե մեդալակիր
Հայ ծանրորդ Վարազդատ Լալայանը (+102 կգ) դարձավ Ֆրանսիայում ընթացող Օլիմպիական խաղերի արծաթե մեդալակիր՝ երկամարտում գրանցելով 467 կգ (215+252) արդյունք: Խաղերի ոսկե մեդալակիր դարձավ Վրաստանի ներկայացուցիչ Լաշա Տալախաձեն՝ 470 կգ (215+255) արդյունքով։ 2024 թվականին Լալայանը ոսկե մեդալ նվաճեց Բահրեյնում կայացած աշխարհի առաջնությունում, հաղթող դարձավ ծանրամարտի աշխարհի գավաթի խաղարկությունում և իր կարիերայում առաջին անգամ Սոֆիայում հռչակվեց Եվրոպայի չեմպիոն։
3․ Մարմնամարզիկ Արթուր Դավթյանը Ֆրանսիայի Օլիմպիական խաղերում արծաթե մեդալ նվաճեց
Հայ մարմնամարզիկ Արթուր Դավթյանը դարձավ Ֆրանսիայի Օլիմպիական խաղերի արծաթե մեդալակիր։ Հենացատկի եզրափակչում նա վաստակեց 14,966 միավոր։ Մարզիկն Armenia Today-ին մեկնաբանել էր իր հաղթանակը և խոստացել ամեն ինչ անել ապագայում Օլիմպիական ոսկե մեդալ նվաճելու համար։ 2024 թվականին Դավթյանը ոսկե մեդալ նվաճեց նաև գեղարվեստական մարմնամարզության աշխարհի գավաթի խաղարկությունում, դարձավ Իտալիայում կայացած Եվրոպայի առաջնության արծաթե մեդալակիր և Վորոնինի գավաթի բազմամարտի հաղթող։
4. Երևանում ընթացող ըմբշամարտի աշխարհի զինվորականների առաջնությունում Հայաստանի հավաքականը նվաճեց 14 մեդալ
Հայաստանի հավաքականն ըմբշամարտի աշխարհի զինվորականների առաջնությունում նվաճեց 14 մեդալ։ Հայ ըմբիշները վաստակեցին 3 ոսկե, 3 արծաթե և 8 բրոնզե մեդալ։ Հունահռոմեական ոճի ըմբշամարտի թիմային պայքարում Հայաստանի հավաքականը գրավեց երրորդ տեղը, իսկ ազատ ոճայինների պայքարում՝ վեցերորդը։ Ոսկե մեդալակիրներն էին Սուրեն Աղաջանյանը (60 կգ), Գասպար Տերտերյանը (67 կգ) և Անդրանիկ Ավետիսյանը (65 կգ):
5. Մալխաս Ամոյանը երրորդ անգամ դարձավ հունահռոմեական ոճի ըմբշամարտի Եվրոպայի չեմպիոն
Հայ ըմբիշ Մալխաս Ամոյանը հունահռոմեական ոճի ըմբշամարտի Եվրոպայի եռակի չեմպիոն հռչակվեց։ Բուխարեստում ընթացող Եվրոպայի առաջնության եզրափակչում 77 կգ քաշային Ամոյանը 7։0 հաշվով հաղթեց Թուրքիայի ներկայացուցիչ Յունուս Բաշարին։ Ամոյանը դարձավ նաև Ֆրանսիայի Օլիմպիական խաղերի բրոնզե մեդալակիր։ Նա բրոնզե մեդալի համար պայքարում 6։5 հաշվով հաղթեց Ուզբեկստանը ներկայացնող հայազգի ըմբիշ Արամ Վարդանյանին։
6. Հայ մարզիկները պարաբազկամարտի աշխարհի առաջնությունում նվաճեցին 9 մեդալ
Մոլդովայում կայացած պարաբազկամարտի աշխարհի առաջնությունում Հայաստանի ներկայացուցիչները նվաճեցին 9 մեդալ։ Ձախ ձեռքի պայքարում ոսկե մեդալակիրներ դարձան Վալտեր Հարությունյանը, Սարգիս Խաչատրյանը, Գևորգ Համբարձումյանը, Անահիտ Բաբաջանյանը և Նաիրա Մեսրոպյանը։ Գուրգեն Անտոնյանը, Սարգիս Հարությունյանը և Շահեն Բաբայանն առաջնությունում արծաթե մեդալներ նվաճեցին, իսկ Արմեն Ենոքյանը դարձավ բրոնզե մեդալակիր։
7. Հայ բասկետբոլիստները Եվրոպայի Մ20 առաջնությունում հաղթեցին Ադրբեջանի հավաքականին
Հայ բասկետբոլիստները Եվրոպայի Մ20 առաջնությունում հաղթեցին Ադրբեջանի հավաքականին։ Առաջնության B դիվիզիոնում Հայաստանի հավաքականը 71։61 հաշվով առավելության հասավ Ադրբեջանի հասակակիցների նկատմամբ։ Մինչև 16 տարեկանների տղաների հավաքականը ևս հաղթեց Ադրբեջանի հավաքականին՝ դառնալով Ալբանիայում ընթացող Եվրոպայի Մ16 առաջնության բրոնզե մեդալակիր։
8. Գրետա Վարդանյանը երեք անձնական ռեկորդ սահմանեց Փարիզի Պարալիմպիկ խաղերում
Հայ ուժային մարզուհի Գրետա Վարդանյանը Փարիզում անցկացվող Պարալիմպիկ խաղերում երեք անձնական ռեկորդ սահմանեց։ Վարդանյանն առաջին և երկրորդ մոտեցումներով բարձրացրեց 104 կգ և 108 կգ ծանրաձողեր։
9. Չեխիայում կայացած Եվրոպայի առաջնությունում հայ հրաձիգները նվաճեցին 20 մեդալ
Չեխիայում ընթացող վազող թիրախ մրցաձևի հրաձգության Եվրոպայի առաջնությունում Հայաստանի ներկայացուցիչները նվաճեցին 20 մեդալ՝ 6 ոսկե, 7 արծաթե և 7 բրոնզե։ Գոհար Հարությունյանը վազքի, խառը վազքի, խառը վարժությունների և թիմային մրցաձևերում 4 ոսկե մեդալ նվաճեց, ինչպես նաև 2 արծաթ և 1 բրոնզ: Գոռ Խաչատրյանը մեծահասակների մրցումներում նվաճեց 1 ոսկե մեդալ, պատանիների մրցաշարում՝ 2 ոսկի, 3 արծաթ և 2 բրոնզ։ 10 մետր խառը թիմային պայքարում Լիլիթ Մկրտչյանը նվաճեց ոսկե մեդալ, 2 արծաթ և 1 բրոնզ։ Ոսկե մեդալակիր դարձավ նաև Արուսյակ Գրիգորյանը։
10. Գարիկ Մելքոնյանը Հայաստանի պարադահուկավազքի պատմության մեջ առաջին մեդալը նվաճեց
Աշոցքցի պարադահուկորդ Գարիկ Մելքոնյանը Հայաստանում պարադահուկային սպորտի պատմության մեջ առաջին անգամ բրոնզե մեդալ նվաճեց։ Վարկանիշային մրցաշարն անցկացվեց Նորվեգիայի Գալա քաղաքում։ Սպրինտ կարգում Մելքոնյանը հաջողությամբ հաղթահարեց որակավորման փուլը և զբաղեցրեց 3-րդ տեղը։
11. Հենրիխ Մխիթարյանն «Ինտերի» կազմում առաջին անգամ դարձավ Իտալիայի չեմպիոն
Հայաստանի հավաքականի նախկին ավագ, «Ինտերի» կիսապաշտպան Հենրիխ Մխիթարյանը Միլանի «Ինտերի» կազմում դարձավ Իտալիայի չեմպիոն։ Մխիթարյանն «Ինտերի» հետ երկրորդ անգամ նվաճեց նաև Իտալիայի Սուպերգավաթը։
12. ՖԻԴԵ-ն Հայաստանի շախմատի տղամարդկանց հավաքականին ճանաչեց դարի լավագույն թիմ
Շախմատի միջազգային ֆեդերացիան (ՖԻԴԵ) Հայաստանի շախմատի տղամարդկանց հավաքականին ճանաչեց դարի լավագույն թիմ։ Օլիմպիական մեդալների քանակով ԽՍՀՄ հավաքականը կլիներ անվիճելի առաջատարը թե՛ տղամարդկանց, թե՛ կանանց կատեգորիաներում, սակայն ժյուրին որոշեց ընտրել ներկայումս գոյություն ունեցող երկրներից։ Արդյունքում՝ Հայաստանի հավաքականը գերազանցեց իր մրցակիցներին, քանի որ երեք հաղթանակ էր տարել շախմատի Օլիմպիադաներում։
13. Զորիկ Հովհաննիսյանը հաղթեց ադրբեջանցուն և դարձավ գրափլինգի աշխարհի չեմպիոն
Հայաստանի ներկայացուցիչ Զորիկ Հովհաննիսյանը հաղթեց Աստանայում ավարտված մինչև 15 տարեկանների գրափլինգի աշխարհի առաջնությունում (մարտական մենամարտի ոճ): 29-32 կգ քաշային կարգում նա պարտության մատնեց ադրբեջանցի մարզիկին։ 35 կգ քաշային կարգում արծաթե մեդալ նվաճեց մեկ այլ հայ գրափլեր՝ Մարատ Կարապետյանը։
14. Լևոն Ջուլֆալակյանն ընդգրկվեց Ըմբշամարտի միջազգային ֆեդերացիայի փառքի սրահում
Հունահռոմեական ոճի ըմբշամարտի Հայաստանի հավաքականի նախկին մարզիչ Լևոն Ջուլֆալակյանն ընդգրկվեց Ըմբշամարտի միջազգային ֆեդերացիայի փառքի սրահում։ Նա ընդգրկվեց որպես ըմբիշ և մարզիչ իր բացառիկ նվաճումների և ըմբշամարտում նշանակալի ավանդի համար: Ջուլֆալակյանը Եվրոպայի (1986թ.), աշխարհի (1986թ.) և Օլիմպիական խաղերի չեմպիոն (1988թ.) է:
15. Բռնցքամարտի Եվրոպայի երիտասարդական առաջնությունում Հայաստանի հավաքականը նվաճեց երկու ոսկե և երեք արծաթե մեդալ
Բուլղարիայում կայացած բռնցքամարտի Եվրոպայի երիտասարդական առաջնությունում Հայաստանի հավաքականը նվաճեց հինգ մեդալ։ Ոսկե մեդալակիրներ դարձան Ռուդոլֆ Գարբոյանը (51 կգ) և Էլիդա Քոչարյանը (60 կգ): Քոչարյանը հաղթեց ուկրաինացի մարզուհի Տատյանա Դովգալին։ Հայ մարզուհին երկրորդ տարին անընդմեջ նվաճեց չեմպիոնի տիտղոսը։ Եվրոպայի արծաթե մեդալակիրներն էին Ռուսլան Ասլիկյանը (57 կգ), Արթուր Սահակյանը (60 կգ) և Հարություն Հակոբկոխյանը (67 կգ):
16. Ազատ ոճի ըմբշամարտում Անդրեասյանն ու Հարությունյանը դարձան Եվրոպայի չեմպիոն
Ըմբիշներ Արման Անդրեասյանն ու Արսեն Հարությունյանը դարձան ազատ ոճի ըմբշամարտի Եվրոպայի չեմպիոններ։ Եզրափակչում 70 կգ քաշային Անդրեասյանը 7։3 հաշվով հաղթեց Վրաստանի ներկայացուցիչ Ակակի Կեմերթելիձեին։ 57 կգ քաշային Հարությունյանը եզրափակչում 10։0 հաշվով հաղթեց թուրք ըմբիշ Մուհամեդ Քարավուսին ու դարձավ Եվրոպայի քառակի չեմպիոն։ Մարզիկներն Armenia Today-ին մեկնաբանեցին իրենց հաղթանակները և երկրպագուներին շնորհակալություն հայտնեցին աջակցության և ոգեշնչման համար։ Ըստ Հարությունյանի՝ ամենադժվարը թուրք և ադրբեջանցի մարզիկների հետ մենամարտերին պատրաստվելն էր։
17. Լևոն Արոնյանը նվաճեց Շախմատի Ամերիկայի գավաթը
Հայ գրոսմայստեր Լևոն Արոնյանը դարձավ Ամերիկայի գավաթի խաղարկության հաղթող՝ չպարտվելով ոչ մի պարտիայում։ 19 պարտիաներում Հայաստանի շախմատի տղամարդկանց հավաքականի նախկին առաջատարը ոչ մի պարտություն չկրեց՝ ստանալով 90 հազար դոլար առաջին մրցանակը և 15 հազար դոլար պարգևավճար Չեմպիոնների Բրեկետ անվանակարգում հաղթելու համար։
18. Թբիլիսիում կայացած աշխարհի գավաթի խաղարկությունում հայ պարալիմպիականները ռեկորդ սահմանեցին և վեց մեդալ նվաճեցին
49 կգ քաշային կարգում հայ պարալիմպիկ ծանրորդները սահմանեցին Եվրոպայի ռեկորդ և 6 մեդալ նվաճեցին Թբիլիսիում կայացած աշխարհի գավաթի խաղարկությունում։ Խորեն Ծատուրյանը (18-ից 20 տարեկան տարիքային խումբ) 105 կգ արդյունքով երկու ոսկե մեդալ նվաճեց, իսկ Արթուր Բաբայանը (մինչև 15 տարեկան) 105 կգ արդյունքով սահմանեց Եվրոպայի ռեկորդ և նվաճեց արծաթե և բրոնզե մեդալներ։ Ծանրորդ Ռաֆայել Համազասպյանը, հանդես գալով մինչև 15 տարեկանների նույն տարիքային խմբում, երկամարտի 75 կգ և 210 կգ արդյունքով նվաճեց բրոնզե և ոսկե մեդալներ։
19. Ծանրամարտի Եվրոպայի երիտասարդական առաջնությունում հայ ծանրորդները նվաճեցին 13 ոսկե մեդալ
Լեհաստանում ընթացող ծանրամարտի Եվրոպայի երիտասարդական առաջնությունում Հայաստանի ներկայացուցիչները նվաճեցին 13 ոսկե մեդալ։ Մինչև 20 տարեկան մարզիկներից չեմպիոնի կոչումը նվաճեցին Պետրոս Պետրոսյանը (+109 կգ), Ալեքսանդր Լազարյանը (102 կգ), Էմմա Պողոսյանը (81 կգ), Նարեկ Մկրտչյանը (81 կգ), Ալեքսանդրա Գրիգորյանը (55 կգ), Ժորա Գրիգորյանը (55 կգ), Աննա Ամրոյան (76 կգ)։ Մինչև 23 տարեկանների տարիքային խմբում Եվրոպայի չեմպիոններ դարձան Գառնիկ Չոլաքյանը (61 կգ), Գոռ Սահակյանը (73 կգ) և Սուրեն Գրիգորյանը (89 կգ), Լիանա Գյուրջյանը (87 կգ), Գարիկ Կարապետյանը (109 կգ) և Ջուլիետա Ավանեսյանը (89 կգ): 87 կգ): Ավելի ուշ Ալեքսանդրա Գրիգորյանը Բահրեյնում ընթացող ծանրամարտի աշխարհի առաջնությունում բրոնզե մեդալ նվաճեց։
20. Մարզիկ Երվանդ Մկրտչյանը Օլիմպիական խաղերում վազքի հայկական նոր ռեկորդ սահմանեց
Մարզիկ Երվանդ Մկրտչյանը Փարիզում ընթացող Օլիմպիական խաղերում 800 մետր վազքում Հայաստանի նոր ռեկորդ սահմանեց՝ 1:49,91 վայրկյան արդյունքով։ Հայ մարզիկը երրորդ ենթախմբում հայտնվեց վերջին տեղում և ավարտեց ելույթն Օլիմպիական խաղերում։ Ընտրական փուլում հայ մարզիկը զբաղեցրեց 35-րդ տեղը։ Մկրտչյանը Հայաստանի միակ ներկայացուցիչն էր աթլետիկայի մրցումներում։
